Bu sene en çok altını çizmek istediğim konulardan biri uzaktan/remote çalışma meselesiydi. Ama ben daha başlamadan KoronaVirüs hepimizi evlere hapsetti bile… Dün Ömer Atakoğlu’nun güzel giriş yazısından sonra daha fazla geç kalmamak için ben de Türkiye’de (KoronaVirüs nedeniyle olsa da) uzaktan çalışma yoluna giren girişimleri paylaşarak bu konuyu gündeme taşımak istedim.

Neden derseniz, bu çalışma sistemi giderek artan bir değere dönüşmekte. Artık insanlar yerinden kalkmadan şirket değiştiriyor ve şirketler, ekipler bu mantıkla yeniden şekilleniyor. Dünyanın en önemli çevrimiçi ödeme sistemlerinden Stripe‘ın 5. mühendislik takımını tamamen uzaktan (remote) çalışan kişilerden oluşturacağını açıklaması çarpıcı bir örnekti.

Tamamen uzaktan çalışan ve personel sayısı 1000’i geçen şirketler var. (liste)

Remote Beyin Göçü

Ömer Atakoğlu’nun deyimiyle ‘remote beyin göçü’ kapımızda. Halihazırda İstanbul’da yaşayan ama yurtdışındaki şirketlere çalışan arkadaşlarım var. Tıpkı internete ayak uyduramayan şirketler gibi uzaktan çalışmaya ayak uyduramayan şirketler de geride kalacak. (Bkz: Fatih Acet röportajı)

Sözü uzatmadan İK tarafının da buna hazır olması gerektiğini, AngelList’te ‘Head of Remote’ diye bir pozisyon olduğunu (Andreas Klinger) da paylaşıp Türkiye’de (KoronaVirüs nedeniyle olsa da) uzaktan çalışma yoluna giren girişimleri sıralayayım.

Başka bir yazıda uzaktan çalışamaya farklı açılardan bakmaya devam edeceğim. Siz de yorumlarınızla destek olursanız sevinirim. Daha önce konuyla ilgili tanıttığım girişimleri ‘freelance-remote‘ etiketinde görebilirsiniz.

Bu sürecin sonunda da neler öğrendiğimizi araştırmaya çalışacağım.

Listede eksik gördüklerinizi yorum bölümünden veya Twitter’dan benimle paylaşabilirsiniz. Remote çalışmaya geçen dijital ajanslar için Bigumigu’nun listesine ve Caner Başaran’ın Github’da açtığı genel şirketler listesine göz atabilirsiniz. Ben burada son kullanıcıya/şirkete direkt bir yazılım ürünü sunan şirketleri listelemeye çalışıyorum.

(Ayrıca bkz: KoronaVirüs’e Karşı Ücretsiz Hizmet ve İçerik Sunan Girişimler)

Uzaktan / Remote Çalışan İnternet Girişimleri

• Yemeksepeti: Nevzat Aydın (Kurucu, CEO), 16 Mart’ta Yemeksepeti ve Banabi’nin evden çalışmaya başladığını açıkladı. Operasyon departmanının da bölüm bölüm hafta sonuna kadar evde çalışmaya geçeceğini ekledi.
• Seyis.co: Girişim ekibinden aldığım bilgiye göre Seyic.co da KoronaVirüs tedbiri olarak uzaktan çalışmaya başlamış.
• Apsiyon: Kısa süre önce 5 milyon dolar alan Apsiyon da 16 Mart’ta uzaktan çalışmaya başladığını duyurdu.
• MondayHero: Türkiye’deki ilk vakadan itibaren uzaktan çalışmaya başlamış.
• Countly: Countly zaten tamamen uzaktan çalışan bir girişimdi.
• Heybooster.io: Google Analytics ve Slack bağlantılı bir SaaS girişimi olan Heybooster ekibi de BoostROAS çatısı altında uzaktan çalışıyor.
• Armut: Hizmet odaklı pazar yeri girişimi Armut da 16 Mart’ta uzaktan çalışmaya geçmiş. Caner Başaran’ın yazdığına göre 4 hafta sürecek.
• Biletall: Bilet satış aracısı Biletall da 16 Mart itibarıyla uzaktan çalışmaya başladı.
• GOINN: Konuyla ilgili bir deneyim yazısı da paylaşan GOINN ekibi parçalı şekilde uyguladığı uzaktan çalışma disiplinine tam olarak sarılmaya başlamış. Öğrendiğim kadarıyla yeni yazılar gelecek.
• Evobulut: 18 Mart itibarıyla evden çalışmaya başladı.
• KolayIK: Kolay İK, 12 Mart’tan beri uzaktan çalışıyor. En erken adım atan girişimlerden biri.
• Netsparker: 11 yıldır uzaktan çalışan en başarılı girişimlerimizden biri. KoronaVirüs nedeniyle ücretsiz lisans desteği vereceğini duyurdu.
• Paynet: 17 Mart itibarıyla uzaktan çalışmaya başladı.
• Vault.live: 5 Mart’tan bu yana uzaktan çalışıyor.
• Robomotion.io: 16 Mart’ta uzaktan çalışmaya başlayan bir başka girişim.
• Sanction Scanner: Codevist çatısı altındaki girişim 16 Mart’ta uzaktan çalışmaya başladı.
• İçerik Bulutu: İçerik Bulutu da ‘Bu ara ‘sosyalleşmeyin’ Sağlığınıza dikkat edin!’ mesajıyla 16 Mart’ta uzaktan çalışmaya geçmiş.
• Evreka: 12 Mart’ta uzaktan çalışmaya başladı. CEO Umutcan Duman kriz yönetimi konusunda faydalı bir yazı yayınladı ve salgınla mücadelede bazı teknolojilerini dünyadaki tüm kurum ve kuruluşlara ücretsiz sunmaya başladıklarını duyurdu.
• Subscreasy: Abonelik modelli tahsilat altyapısı kurmanızı sağlayan Subscreasy, 16 Mart’ta uzaktan çalışmaya başladı ve bu sürecin 4 hafta sürmesini öngörüyor.
• INBOX: Eposta pazarlama ürünleri geliştiren INBOX’ın 8 senedir uzaktan çalışan bir girişim olduğunu öğrendim.

Caner Başaran’ın listesinde bulunan veya benim öğrendiğim ama yazılı bildirim yaptığını görmediğim girişimler; Modanisa, Çiçeksepeti, Denebunu, Endeksa, Enuygun, Farmazon, Fideyo, Glocalzone, Getir, Gittigidiyor, Hepsiburada, IngameGroup, Insider, Jotform, Kamion, Otel.com, Masomo, Metglobal, Miops, Modanisa, Mobiroller, n11 (2 hafta), Nesbilgi, Dofotech, Paraşüt, Scotty, Sahibindan, Robotic Mobi, Piple, Protel, Privia Security, Smartface, Smartmessage, Tatil Sepeti (2 hafta), Trendyol, Vivense, Zeplin, Zingat, Founded App, Bisu, TraGate, Userspots, Yettim.

Teknoloji-Girişimcilik Medyası:

• Webrazzi: 13 Mart’ta yaptığı açıklamayla 30 Mart’a kadar uzaktan çalışma modeline geçtiğini açıkladı. Ben Webrazzi’deyken haftanın belli günlerinde de olsa evden çalışma izni yoktu ama her zaman uzaktan destek veren yazarları oldu. Kadrolu çalışanlar için de belki bu esneklik getirilebilir.
• Shiftdeletenet: Hakkı Alkan da Shiftdeletenet’in uzaktan çalışmaya başladığını bir video ile duyurdu.
• Onedio: Onedio ekibi de evden çalışmaya başlamış.

—

Dipnot: GirişimlerNet’in sunduğu İndirim Fırsatlarını gördünüz mü?

Not: Bu yazı Ömer Atakoğlu (CEO, Zafaf.net) tarafından yazılmıştır.

Uzaktan çalışmanın sıkı bir savunucusuyum. Kaçınılmaz olan durumları başından sahiplenenler, esas avantajı yakalayanlar oluyor. Remote neden kaçınılmaz, konuya hemen girelim. Cevap basit, çünkü kat be kat verimli.

Küreselleşmeyi biliyorsunuz. Önce mal ve hizmetler, sonrasında da sermaye özgürce dolaşmaya başladı. Şimdi ise sıra iş gücünde. Hem de iş gücü artık aynı sermaye gibi, ağ üzerinde, kıçını kaldırmadan dolaşabiliyor.

Yakın bir gelecekte, uzaktan çalışmayı benimseyen ve karşısında olan şirketler arasında ciddi maliyet ve iş gücü kalitesi farkları oluşacak. Durum bundan 50 yıl öncesiyle benzeşiyor. 1970’lerde üretim Amerika’dan önce Latin Amerika’ya sonra da Asya tarafına kaymıştı. O günlerde biz ne olursa olsun Amerika’da üreteceğiz, kaliteyi yakalayamayızcılar varmış. Bugün bu firmaların pek azı hayatta olsa gerek.

Verimli mi Değil mi?

O dönemde, kaçınılmaz sona adapte olanlar ciddi maliyet avanatajı yakalayıp rekabette öne geçti. Camia bunlara vizyoner veya “örli edaptır” diyor. Verimliliğin matematiği ise oldukça basit.

Memleketten örnekleyelim.

Bugün Türkiye’de başlangıç seviyesi ve bir tık üzeri direktör maaşları, gelişmiş ülkelerdeki asgari maaşa denk geliyor, zbamk! Gelişmiş ülkelerdeki direktör maaşları, Türkiye’deki aynı seviye direktör maaşlarının 3-5 katı diyebiliriz. Ortalama 4 katı dersek, gelişmiş ülkedeki bir firma, Türkiye’deki direktöre 2 katı maaş vererek işe alırsa, maliyetlerini yarı yarıya düşürmüş olur. Çalışan ise gelirini 2 kat artırır.

Böyle iki taraflı win win bir senaryonun önünde t=∞ zamanda hiçbir güç duramaz. Hayatın, kapitalizmin akışına aykırı. Büyük bir değişimin henüz başındayız.

Remote Beyin Göçü

Kafalar bu noktaya geldikten sonra, bizim gibi gelişmekte olan ülkelerdeki girişimleri ve diğer şirketleri ciddi bir tehlike beklediği ortaya çıkıyor. Remote beyin göçü. Başa çıkması zor bir sorun.

Remote’a geçişi üç boyutta düşünebiliriz. Kıdem, şirket ölçeği, pozisyon. Değişimin ne sürede olacağını kestirmek zor ama hızlandığını görebiliyorum. Bir kaç yıl evvel yok artık dediğimiz pozisyonlar, şirketler artık remote’a geçebiliyor.

Giriş seviyelerinden VP, C-level ve CEO’ya kadar her kademede remote ilanlara rastlamaya başladık.

Ölçek olarak baktığımızda startup’lardan Amazon, SAP’ye varana kadar her ölçekte şirkette remote pozisyonlar var. Bazı bankalar haftada 1-2 gün denemelere başladı. Uluslararası şirketlerde haftada 1 gün remote yapanlar var.

Başlangıçta yazılım ve pazarlama gibi dijital ağırlığı olan pozisyonlar remote için daha uygun görülüyordu. Slack, Zoom, Zoho vb. SaaS uygulamaların iletişim, planlama, denetleme kabiliyetlerini artırmasıyla yönetimsel pozisyonlarda da çok sayıda ilan açılmaya başladı. İnsan kaynakları, finans, satış her pozisyonda remote ilan görebiliyoruz.

Remote’un verimliliği artırdığı yönünde araştırma sonuçları da gelmeye başladı.

Bugün Glassdoor’da açık olan 1.278.216 ilanın sadece 7.962’si remote pozisyonlardan oluşuyor. Bu açıdan gidilecek uzun bir yol var. Maaşlar ise yıllık $17K ile $237K arasında değişiyor.

4 Adımda Remote Şirkete Geçiş

Startup’lar olarak bu değişime nasıl ayak uydurabiliriz bakalım.

1. Yeni bir girişim kuruyorsanız şirketinizi remote first kurmaya çalışın. Remote first şirketleri incelemek için şu listeye bakabilirsiniz.
2.  Ekibinizde farklı ülke vatandaşlarından remote çalışanlar ekleyin. Özellikle Endonezya, Nijerya, Mısır vb. maaş seviyeleri bizden düşük ülkelere bakın. (Maalesef pek fazla kalmadı.)
3. Slack, Zoom, Gitlab, Dropbox vb Saas uygulamaların kullanımını artırın. Bu sayfadaki araçlar işinize yarayabilir.
4. Şirkette kademe kademe, pozisyon pozisyon, remote çalışmayı deneyimleyin. Ekibinize haftada bir gün remote hakkı vererek başlayabilirsiniz.

Remote gezegenimiz, çalışanlar, iş verenler, bütün paydaşlar için faydalı. Değişimin hızlanmas dileğiyle.

Bonus: İstanbul gibi bir şehirde günlük 2 saat yola harcanan zamanı kendinize ayırabilirseniz yılda 27 gün ekstra zamanınız oluyor.

–

Açıklama: Bu yazı GirişimlerNet için Zafaf.net CEO’su Ömer Atakoğlu tarafından kaleme alınmıştır.

Azimli, 17 Ekim 2019’da yayına giren bir başka ‘yerli’ arama motoru. Azimli’nin geliştiricisi Azmi Can Gurnaz, Google’ın verilerini kullandığını ama bir yandan da kendi algoritmasını (detay yok) geliştirmeye devam ettiğini belirtiyor.

Genç yaşta yerli arama motoru hedefiyle yola çıkan Azmi Can, ayda tahmini 300 binden fazla arama yapıldığını da paylaşıyor ama maalesef bu bilgiyi teyit etmedim. Üstelik Alexa ve SimilarWeb gibi analitik araçları söz konusu rakamı doğrulamıyor.

Kendini ‘Gelişen, Geliştirilen Arama Motoru’ olarak tanıtan Azimli’nin bir de çocuklara dönük içerikleri filtreleyen alt arama motoru var; cocuk.azimli.xyz. Bu sayfadaki içerikler oyunlar ve çizgi filmler etrafında toplanıyor.

Azimli’nin araçlar sayfasında ise hava durumu ve alan adı arama gibi iki araç yer alıyor ve bunların sayısının zamanla artacağını tahmin ediyorum.

Umarım genç girişimcimizin bu azimli davranışının ilerde daha iyi sonuçlar verecektir. 🙂

Nedir?

ClapBoard, bilgisayar üzerinden video veya ekran kaydı yapmanızı sağlayan bir servis. Chrome eklentisi üzerinden isterseniz tarayıcınızı isterseniz kendinizi veya hem kendinizi hem de tarayıcınızın video kaydını alabiliyorsunuz. Böylece ürün tanıtımlarınızı rahatlıkla bir ileri safhaya taşıma şansınız oluyor.

Loom’un rakibi olarak görebileceğimiz ClapBoard, kayıt yapmanın yanısıra video oynatıcıyı kişiselleştirmenize ve daha da önemlisi ‘lead toplamanıza’ imkân tanıyor. Yani çektiğiniz videonun sonuna buton, banner veya form koyabiliyor, 3. parti entegrasyonları yapabiliyorsunuz. Video kaydı ve ‘lead generation’ rakamların da detaylı bir analitik aracıyla kayıtlar altına geçiyor.

İnteraktif videolar hazırlamak isteyenler için ilaç gibi bir servis olan Clapboard, sunduğu 39 dolarlık ömür boyu fırsatıyla daha da cazip hale geliyor.

Zira Loom ücretsiz şekilde 100 aktif videoya izin verse de, Clapboard, sadece 39 dolara ayda 200 video kaydedip göndermenizi, bunların 50 tanesini de sitelere gömerek kullanmanıza imkân tanıyor. Ayrıca 1 değil 2 iki kullanıcı hesabıyla hesabınızı yönetebiliyorsunuz. Appsumo’dan daha fazla kupon alırsanız bu sayılar daha da artıyor.

Son olarak Clapboard‘u daha yakından tanımak için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz. Henüz ben bu fırsatı almadım ama girişim tanıtımında kullanabileceğim bir hizmet olarak veya eğitim amaçlı çekimlerim için alıp kullanmam fena olmaz. 60 gün iade garantisi olduğu için alıp biraz şansımı deneyebilirim. Ayrıca videolu girişim incelemesi yapmamı istiyorsanız lütfen yorumlarda belirtin. 😉

Nedir?

Story Widget, özelde e-ticaret siteleri için geliştirilen ama her sitede kullanılabilecek bir ‘hikâyeler’ eklentisi.

WooCommerce’ten Shopify’a, Magento’dan IdeaSoft’a kadar onlarca popüler e-ticaret platformunda hızlıca Story Widget’ı kullanmanız mümkün.

Eğer Instagram, Facebook vb. sosyal medya kanallarında gördüğünüz hikâyelerin ilgi çekici olduğunu düşünüyorsanız Story Widget’a kesinlikle bir şans verebilirsiniz.

Product Hunt’ta da tanıtımını yapan Story Widget’ın nasıl çalıştığını görmek isterseniz hemen storywidget.com‘a uğrayabilirsiniz.

Nedir?

Glimpse, arkadaşlarınızla veya tanımadığınız kişilerle sadece 2 dakikalık video sohbetler yapmanıza imkan tanıyan bir mobil uygulama.

Android ve iOS platformlarında yer alan Glimpse’te sohbet odalarına katılabiliyor veya kendi sohbet odanızı açıp arkadaşlarınızı davet edebiliyorsunuz.

Dün Product Hunt’ta rastlayıp denediğim uygulamanın eğlenceli bir tarafı olduğunu söyleyebilirim. Zira ben girdiğimde çok fazla yeni kullanıcı olmadığı için girişimin kurucularıyla (David Cheng, Mary Googneratne, Brian Li ve Helena Merk) sohbet etme şansı da yakaladım. 🙂

Ardından uygulamada Startup Founders diye bir oda açtım ve girişimin kurucularını da davet ettim. Eğer uygulamaya giriş yaparsanız beni bulabilirsiniz. :)) Belki sizinle de 2’şer dakikalık girişim-cilik sohbeti yapabiliriz. 🙂 Veya yabancılarla İngilizcenizi geliştirmek için de kısa konuşmalar yapabilirsiniz.

Üniversiteyi Bırakıp YC Girişimcisi Oldu

Unutmadan Glimpse’nin yeni bir YC girişimi olduğunu söylemeden geçmeyeyim. Üstelik girişimin kurucusu Helena, üniversiteyi bırakarak bu işe adım atmış ve bu uygulamayı arkadaşlarıyla sadece 7 günde geliştirmişler.

Glimpse, Korona virüsü korkusu ile evlerden çıkmayanların ve remote çalışanların bu süreçte hızla popülerleştireceği bir uygulama olabilir. Ama sadece 2 dakikalık görüşmenin yeterli olmayacağı da malum ki girişimciler de bunun farkında ve kullanıcılara değer katacak özellikler sunmayı hedefliyorlar.

Dilerseniz Glimpse’in sitesinden uygulamayı indirip hemen deneyebilirsiniz. (Katıldığınız odada bir kişi canlı olursa bildirim alıyorsunuz.)

Supepeer Nedir?

SuperPeer, alanında uzman isimlerin video (görüntülü) danışmanlık hizmeti vermesini sağlayan bir girişim. Uzmanlar 15/30/45/60 dakikalık görüşmeler için sabit bir ücret belirliyor ve Superpeer %15 komisyon farkı koyarak danışanların önemli isimlerle konuşmasına aracılık ediyor.

Kısacası insanlar arasındaki bilgi transferini kolaylaştıran bir girişimle karşı karşıyayız.

Şimdilik davetiyeyle kayıt alan girişime üye olduktan sonra profilinizi oluşturup Stripe hesabınızı bağlamanız yeterli. Dilerseniz takvimlerinizi bağlayıp boş zamanlarınızı daha kolay bir şekilde yönetebiliyorsunuz. Danışanlar da sizin görüşme yapmak istediğiniz zamanlar için randevu oluşturup size ulaşıyor.

SuperPeer, zamanında Koding gibi önemli bir girişime imza atan Devrim Yaşar liderliğinde Fatih Acet, Ayda Öz ve Maria Yaşar tarafından ABD’de kuruldu. İlk yatırım turunda da (pre-seed) Eniac Ventures ve bir grup melek yatırımcıdan 2 milyon dolarlık destek almayı da başardı.

Maalesef henüz site üzerinden danışmanları göremiyorsunuz ama Notion üzerinde Startup SuperPeers adlı bir liste yapılmış bile. İlerde site üzerinde de böyle bir dizinin oluşturulacağını düşünüyorum ama SuperPeer ilk aşamada özellikle belli bir takipçiye sahip isimlerin kendi linklerini paylaşmasıyla tanınmak istiyor.

Ben de kayıtlı ilk kullanıcılardan biri oldum ve profilime superpeer.com/firatdemirel sayfasından ulaşabilirsiniz. 😉

SuperPeer’i Product Hunt’ta desteklemek isterseniz sizi şöyle alalım.

Türkiye’de SuperPeer’in Mandal ve Eksperin gibi iki yerel rakibi olduğunu da eklemeden geçmeyeyim.

Nedir?

Avus, dış aydınlatmaların en doğru zamanda açılıp kapatılması için yola çıkan ve bölge verileri toplayan erken aşamadaki bir girişim. Temelde aydınlatmaların kontrolünü optimize ederek %10 oranlarında tasarruf sağlamasını hedefliyor. Ayrıca bulunduğu bölge için sıcaklık, basınç, nem, hava kalitesi vb. verileri kullanıcıya sunmak istiyor.

Ürün satışı (B2B) ve abonelik sistemiyle gelir hedefleyen Avus, şu anda prototip aşamasında ve Ar-Ge çalışmalarına devam ediyor. Henüz yatırım ve teşvik desteği almayan ama bu yönde ilerleyen girişim Fongogo’da 3000 TL gibi küçük bir destek toplamayı bekliyor.

Temmuz 2019’da şirketleşen Avus’un Mustafa Yılmaz (18) liderliğinde oldukça genç, 4 kişilik bir ekibi var (Ahmet Gök, Mehmet Burak Sezen, Mehmet Can Doğan). 34 aydır çalışmalarını sürdüren genç girişimciler her belediye tarafından ulaşılabilir, sürdürülebilir ve yalnızca veri toplamak yerine tepki veren akıllı şehirler çözümleri geliştirmeyi hedefliyor. Bunun için bazı belediyelerle test çalışmalarına da başlamışlar.

Henüz yolun başında olsalar da Avus’un Verisun gibi akıllı şehirler alanında çalışan güçlü bir şirkete dönmesini temenni ediyorum. Dilerseniz Fongogo kampanyasını destekleyerek girişimcileri motive edebilirsiniz.

Nedir?

MoovBuddy, fiziksel sağlığı korumaya yardımcı bir egzersiz uygulaması, bel-boyun ağrılarınız varsa, duruşunuzu düzelmek istiyorsanız MoovBuddy uygulaması yardımınıza koşuyor.

Egzersiz programlarının tamamını doktor ve fizyoterapistler desteğiyle hazırlayan MoovBuddy, gerçekten günümüzün durağan dünyasında oldukça faydalı olabilecek bir uygulama.

Uygulamada 100’den fazla program var ve uzmanlar da uygulamaya kayıt olarak destek sunabiliyor. Tahmin edebileceğiniz gibi tüm programlara erişim sağlamak için uygulamaya aylık veya yıllık ücretli abone olmak gerekiyor.

Android ve iPhone/iPad uygulamaları olan MoovBuddy, Product Hunt’ta da destek bekliyor.

Product Hunt’a çıkan yerli girişimleri takip etmek isterseniz Product HunTR eposta grubuna abone olabilirsiniz. 😉